Bang om naar school te gaan door een foto die rondgaat of onzekerheid door reacties die je krijgt op het schoolplein. De Kindertelefoon wordt wekelijks meer dan zestig keer gebeld en gechat door kinderen die te maken hebben met roddelen en buitensluiting. “Roddelen gaat tegenwoordig veel verder dan het schoolplein. Dat maakt het extra ingewikkeld, want hierdoor gaat het continu door”, zegt Roline de Wilde, directeur van De Kindertelefoon. Deze week start de Week Tegen Pesten, waarin scholen in heel Nederland aandacht besteden aan het thema roddelen. De Wilde: “Naast slachtoffers spreken wij ook kinderen die zelf roddelen of pesten en merken dat zij het effect hiervan vaak niet overzien. Gesprekken hierover kunnen zeker helpen.”

Fysiek en online versterken elkaar
Kinderen bellen en chatten regelmatig met De Kindertelefoon over pestsituaties die zich zowel fysiek als online afspelen. De Wilde: “Helaas versterkt dat elkaar vaak. We horen bijvoorbeeld van kinderen dat er over ze geroddeld wordt op school, terwijl er tegelijkertijd ook nare reacties worden geplaatst op hun social media-accounts. Of dat er foto’s of video’s van hen rondgaan in groepsapps, waar ze vervolgens ook mee geconfronteerd worden in de klas.” Uit de gesprekken blijkt dat kinderen vaak willen dat het stopt, maar er zelf niet meer uitkomen hoe ze dat moeten doen.

Social media: grote impact in korte tijd
Wanneer er online geroddeld wordt verandert ook vaak de impact hiervan. Waar kinderen fysiek meestal alleen te maken hebben met bekenden, horen de vrijwilligers van De Kindertelefoon dat kinderen online ook regelmatig geconfronteerd worden met reacties van mensen die zij niet kennen. “Ze krijgen haatreacties of komen met een foto of video op een account dat zij niet kennen. Zo kunnen roddels zich in een korte tijd snel verspreiden”, zegt De Wilde.

Kinderen met spijt van acties
Het zijn niet alleen slachtoffers die contact opnemen met De Kindertelefoon over dit onderwerp. Ook kinderen die zelf roddelen, door bijvoorbeeld een account aan te maken of reactie te plaatsen over iemand anders, nemen contact op met de supportlijn. 

De Wilde: “Dit zagen we bijvoorbeeld terug tijdens de ‘Gossip Girl-trend’ vorig jaar, toen TikTok-kanalen werden aangemaakt waarop roddels over leerkrachten en leerlingen van verschillende middelbare scholen werden verspreid. Juist met kinderen die meedoen aan het verspreiden van roddels is het belangrijk om het gesprek te blijven voeren en open vragen te stellen. Wat maakt dat zij dit doen? We merken dat kinderen vaak de consequenties van hun acties niet overzien en vastzitten in een groepsproces, waar ze niet zelfstandig uit komen. Onze vrijwilligers bespreken met hen de situatie en proberen ze te motiveren om in gesprek te gaan met iemand in hun omgeving die ze vertrouwen.”

Pesten gaat niet zomaar over
De Kindertelefoon onderstreept het belang van het bespreekbaar blijven maken van pestsituaties. “Pesten en roddelen is vaak niet met één gesprek opgelost. Daarom is het belangrijk om hierover te blijven praten, thuis en op school. De Week Tegen Pesten kan een mooie aanleiding zijn om het gesprek hierover met elkaar aan te gaan,” zegt De Wilde.

Start Week Tegen Pesten
Op 23 september 2024 start op meer dan 2.500 scholen de Week Tegen Pesten. De Week Tegen Pesten wordt georganiseerd door Stichting School en Veiligheid. Het thema dit jaar is: Denk ff na, als het om geklets gaat. De Week Tegen Pesten is een start om in de klas met elkaar het gesprek aan te gaan over (online) roddelen. Om vervolgens het hele schooljaar te blijven werken aan een positief groepsklimaat.

Over De Kindertelefoon
De Kindertelefoon is er voor kinderen en jongeren van 8 tot 18 jaar. Dagelijks worden er meer dan 1.000 gesprekken gevoerd. Bellen via 0800-0432 en chatten via kindertelefoon.nl is gratis en anoniem. Ook heeft De Kindertelefoon een drukbezocht forum waar jongeren in gesprek kunnen met leeftijdsgenoten (vanaf 12 jaar).

De Kindertelefoon doet periodiek onderzoek naar de gesprekken die vrijwilligers voeren over de thema’s die leven onder kinderen, waaronder ‘relationeel pesten’ (roddelen en buitensluiten). Hiervoor werden de gesprekken via de telefoon en chat uit 2023 en 2024 geanalyseerd, en werd er een steekproef naar de inhoud van de geanonimiseerde chats en forumberichten gedaan.